มาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานด้านการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์

อุตสาหกรรมและการเติบโต

2.5 มาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานด้านการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์

ในปัจจุบัน ภาครัฐได้มีการกำหนดมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิเช่น สมอ. ทำหน้าที่กำหนด ตรวจสอบ และรับรองมาตรฐานด้านความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ เพื่อควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ให้เกิดความปลอดภัยในการติดตั้งใช้งาน ส่วน กฟน. และ กฟภ. ทำหน้าที่ กำหนดการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้า และการรับรองรายการอุปกรณ์บางชนิดที่เชื่อมต่อกับโครงข่ายไฟฟ้า วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) ทำหน้าที่จัดทำมาตรฐานการติดตั้งระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคาและมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มีความปลอดภัยในการใช้งาน ของทั้งผู้ติดตั้งและผู้ใช้งาน ดังตารางที่ 2.9 – 2.11

ตามที่ วสท. ได้ปรับปรุงมาตรฐานการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์บนหลังคา เพื่อเพิ่มความปลอดภัยของระบบ โดยกำหนดให้การติดตั้งระบบฯ จะต้องมีฟังก์ชัน Arc Fault Circuit Interrupter (AFCI กระแสตรง) และอุปกรณ์หยุดการทำงานฉุกเฉิน (RSD) โดย AFCI เป็นฟังก์ชัน การทำงานรูปแบบหนึ่งของอินเวอร์เตอร์ ส่วน RSD หรือ Power Optimizer จะต้องมีการติดตั้งเพิ่มเติม ทั้งนี้ พพ. ได้มีการบังคับใช้มาตรฐานดังกล่าวตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2566 ในการพิจารณาให้ความเห็นประกอบการออกใบอนุญาตผลิตพลังงานควบคุมสำหรับระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ที่มีขนาด 200 กิโลโวลต์แอมแปร์ขึ้นไป

ตารางที่ 2.9 มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) สำหรับแผงเซลล์แสงอาทิตย์ อินเวอร์เตอร์ และแบตเตอรี่

ประเภท	มอก.	คำอธิบาย
แผงเซลล์แสงอาทิตย์	มอก. 2580 เล่ม 1-2562	คุณสมบัติด้านความปลอดภัยของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 1 ข้อกำหนดสำหรับการสร้าง สอดคล้องกับ IEC 61730-1:2016
	มอก. 2580 เล่ม 2-2562	คุณสมบัติด้านความปลอดภัยของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 2 ข้อกำหนดสำหรับการทดสอบ สอดคล้องกับ IEC 61730-2:2016
	มอก. 61215 เล่ม 1-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน – คุณสมบัติการออกแบบและรับรองแบบ เล่ม 1 ข้อกำหนดการทดสอบสอดคล้องกับ IEC 61215-1:2016
	มอก. 61215 เล่ม 1(1)-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน – คุณสมบัติการออกแบบ เล่ม 1(1) ข้อกำหนดเฉพาะสำหรับการทดสอบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ชนิดผลึกซิลิคอน สอดคล้องกับ IEC 61215-1:2016
	มอก. 61215 เล่ม 1(2)-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน - คุณสมบัติการออกแบบและรับรองแบบ เล่ม 1(2) ข้อกำหนดเฉพาะสำหรับการทดสอบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ชนิดฟิล์มบางแคดเมียมเทลลูไรด์ (CdTe) สอดคล้องกับ IEC 61215-1-2:2016
	มอก. 61215 เล่ม 1(3)-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน - คุณสมบัติการออกแบบและรับรองแบบ เล่ม 1(3) ข้อกำหนดเฉพาะสำหรับการทดสอบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ชนิดฟิล์มบางอะมอร์ฟัสซิลิคอน สอดคล้องกับ IEC 61215-1-3:2016
	มอก. 61215 เล่ม 1(4)-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน - คุณสมบัติการออกแบบและรับรองแบบ เล่ม 1(4) ข้อกำหนดเฉพาะสำหรับการทดสอบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ชนิดฟิล์มบาง Cu(In,Ga)(S,Se)2 สอดคล้องกับ IEC 61215-1-4:2016
	มอก. 61215 เล่ม 2-2561	แผงเซลล์แสงอาทิตย์ภาคพื้นดิน - คุณสมบัติการออกแบบและรับรองแบบ เล่ม 2 ขั้นตอนการทดสอบ สอดคล้อง กับ IEC 61215-2:2016
อินเวอร์เตอร์แบบเชื่อมต่อโครงข่ายไฟฟ้า	มอก. 2603 เล่ม 1-2556	ความปลอดภัยของตัวแปลงผันกำลังไฟฟ้า สำหรับใช้ในระบบกำลังไฟฟ้าเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 1 คุณลักษณะที่ต้องการทั่วไป สอดคล้องกับ IEC62109-1: 2010
	มอก. 2603 เล่ม 2-2556	ความปลอดภัยของตัวแปลงผันกำลังไฟฟ้า สำหรับใช้ในระบบกำลังไฟฟ้าเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 2 คุณลักษณะที่ต้องการเฉพาะสำหรับตัวผกผัน สอดคล้องกับ IEC62109-2: 2011
	มอก. 2606-2557	ระบบเซลล์แสงอาทิตย์ – ลักษณะของการเชื่อมต่อ ระบบจำหน่ายไฟฟ้า สอดคล้องกับ IEC61727: 2004
	Utility-interconnected photovoltaic inverters - Test procedure of islanding prevention measures, in	อินเวอร์เตอร์ที่ใช้กับระบบเซลล์แสงอาทิตย์ที่เชื่อมต่อ ระบบโครงข่ายไฟฟ้าขั้นตอนการทดสอบระบบป้องกัน การจ่ายไฟฟ้าขณะไฟดับ สอดคล้องกับ IEC62116: 2014
แบตเตอรี่	มอก. 2218-2548	เซลล์และแบตเตอรี่ทุติยภูมิที่มีอิเล็กโทรไลต์แอลคาไลน์หรืออิเล็กโทรไลต์อื่นที่ไม่ใช่กรดเซลล์และแบตเตอรี่ทุติยภูมิระบบลิเทียมสำหรับการใช้งานแบบพกพา
	มอก. 61427 เล่ม 1-2566	เซลล์และแบตเตอรี่ทุติยภูมิสำหรับกักเก็บพลังงานหมุนเวียน - ข้อกำหนดทั่วไปและวิธีทดสอบ - เล่ม 1 การใช้งานกับระบบเซลล์แสงอาทิตย์แบบไม่เชื่อมต่อกับระบบโครงข่ายไฟฟ้า
	มอก. 61427 เล่ม 2-2566	เซลล์และแบตเตอรี่ทุติยภูมิสำหรับกักเก็บพลังงานหมุนเวียน - ข้อกำหนดทั่วไปและวิธีทดสอบ - เล่ม 2 การใช้งานแบบเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้า
ระบบการผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์	มอก. 2572-2555	การติดตั้งทางไฟฟ้า – ระบบจ่ายกำลังไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์
	มอก. 62124-2566	ระบบเซลล์แสงอาทิตย์แบบอิสระ – การตรวจสอบ การออกแบบ สอดคล้องกับ IEC 62124:2004
	มอก. 61724 เล่ม 1-2563	สมรรถนะของระบบเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 1 การมอนิเตอร์ สอดคล้องกับ IEC 61724-1:2017
	มอก. 61724 เล่ม 2-2565	สมรรถนะของระบบเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 2 วิธีประเมินขีดความสามารถ สอดคล้องกับ IEC TS 61724-2: 2016
	มอก. 61724 เล่ม 3-2565	สมรรถนะของระบบเซลล์แสงอาทิตย์ เล่ม 3 วิธีประเมินพลังงาน สอดคล้องกับ IEC TS 61724-3: 2016

ตารางที่ 2.10 ข้อกำหนดการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายการไฟฟ้า โดย กฟน. และ กฟภ.

ประเภท	ระเบียบการไฟฟ้า	มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง
อินเวอร์เตอร์แบบเชื่อมต่อโครงข่ายไฟฟ้า	ระเบียบการไฟฟ้านครหลวงว่าด้วย ข้อกำหนดการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้า 2558	IEEE1547.1-2005, IEC62116-2008, IEC61000-3-3, IEC61000-3-5, IEC61000-3-11
อินเวอร์เตอร์แบบเชื่อมต่อโครงข่ายไฟฟ้า	ระเบียบการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคว่าด้วย ข้อกำหนดการเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้า 2559	IEC 62109-2, IEC 62920

ตารางที่ 2.11 มาตรฐานการติดตั้งระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา โดย วสท.

ประเภท	ชื่อมาตรฐาน	รหัสมาตรฐาน
การติดตั้งระบบ	มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย: ระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา พ.ศ. 2565	วสท. 022013-22